Nhân dịp Việt Nam kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và tăng tốc hội nhập kinh tế quốc tế, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Vương quốc Thụy Điển – ông Trần Văn Tuấn đã có chia sẻ với phóng viên Vietnam Business Forum về các trọng tâm hợp tác hiện nay, cũng như cam kết của Đại sứ quán trong việc làm cầu nối thúc đẩy dòng vốn đầu tư và giao thương song phương.
Đại sứ Trần Văn Tuấn
Đâu là những ưu tiên trong hợp tác kinh tế – thương mại giữa Việt Nam và Thụy Điển hiện nay, thưa ông?
Thụy Điển là đối tác truyền thống, đã thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam từ ngày 11/01/1969. Trong suốt quá trình đấu tranh giành độc lập và phát triển đất nước, Thụy Điển luôn dành cho Việt Nam sự ủng hộ quý báu và hiệu quả.
Hai nước có nhiều điểm tương đồng trong chiến lược phát triển bền vững: Đặt con người làm trung tâm, thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo, kinh tế tuần hoàn, chống biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. Đây cũng là các lĩnh vực ưu tiên trong hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư song phương giữa hai bên.
Hiện kim ngạch thương mại hai chiều đạt khoảng 1,5 tỷ USD/năm, chủ yếu là các mặt hàng: Thiết bị điện tử, máy móc, dệt may, giày dép, thép, thực phẩm,… Tuy có xu hướng tăng, nhưng tốc độ còn chậm do quy mô thị trường Thụy Điển nhỏ (hơn 10 triệu dân), ít đơn hàng lớn và khoảng cách địa lý xa, không có đường bay thẳng. Nhiều doanh nghiệp Thụy Điển chọn nhập khẩu hàng Việt Nam qua trung gian để tiết kiệm chi phí vận chuyển.
Muốn thúc đẩy thương mại mạnh mẽ hơn, cần tăng cường hàm lượng công nghệ trong hợp tác. Thụy Điển có thế mạnh về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo - những yếu tố Việt Nam rất cần cho phát triển bền vững. Ngược lại, Việt Nam là thị trường lớn, nguồn lao động dồi dào, ngành nông nghiệp thực phẩm phát triển có thể bổ sung cho Thụy Điển trong các chính sách phúc lợi xã hội và phát triển kinh tế.
Ngoài ra, Thụy Điển còn dẫn đầu thế giới về chống biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai, bảo vệ môi trường và ngành y dược tiên tiến. Đây là các lĩnh vực Việt Nam cần học hỏi, tiếp cận công nghệ hiện đại để rút ngắn tiến trình phát triển bền vững.
Ông đánh giá ra sao về vai trò của Thụy Điển trong hỗ trợ Việt Nam chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, cũng như những cơ hội đầu tư mới cho doanh nghiệp Thụy Điển tại Việt Nam?
Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân gặp Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson trong chuyến thăm Thụy Điển, tháng 11/2024
Thụy Điển là một trong những quốc gia tiên phong về kinh tế tuần hoàn và công nghệ xanh. Vai trò hỗ trợ của Thụy Điển trong quá trình Việt Nam chuyển đổi sang nền kinh tế xanh và số là rõ nét và bền vững.
Ngay từ những năm 1970, Thụy Điển đã cử hàng nghìn lượt chuyên gia sang Việt Nam hỗ trợ đào tạo cán bộ trong lĩnh vực nông - lâm nghiệp, tài nguyên, môi trường... tạo nền móng cho phát triển kinh tế xanh. Từ năm 1993, Tập đoàn Ericsson đã có mặt tại Việt Nam, hỗ trợ xây dựng hạ tầng viễn thông, đóng góp lớn cho quá trình chuyển đổi số.
Trong giai đoạn phát triển hiện nay, ngày càng nhiều doanh nghiệp Thụy Điển quan tâm đầu tư vào Việt Nam trong các lĩnh vực chuyển đổi xanh và số. Nhiều tập đoàn lớn như Ericsson, ABB, Electrolux, Volvo, IKEA, ASSA ABLOY, H&M, AstraZeneca, Atlas Copco, Tetra Pak, Vilja Solutions, Syre… đã hiện diện tại Việt Nam. Một số như Ericsson, ASSA ABLOY, Vilja Solutions đang có kế hoạch thành lập hoặc di dời các Trung tâm Đổi mới & Sáng tạo (R&D) về Việt Nam.
Đặc biệt, Tập đoàn Syre thành lập năm 2023 đang triển khai kế hoạch xây dựng nhà máy tái chế sợi polyester công nghệ cao tại Việt Nam, với tổng vốn đầu tư dự kiến từ 700 triệu đến 1 tỷ USD. Đây là một trong những dự án công nghệ xanh quy mô lớn nhất của Thụy Điển tại Việt Nam, mở ra cơ hội hấp dẫn để thu hút chất xám và vốn công nghệ phục vụ phát triển bền vững.
Việt Nam xác định chuyển đổi xanh, chuyển đổi số là đột phá chiến lược. Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị (ban hành ngày 22/12/2024) nhấn mạnh phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo là động lực then chốt. Cùng với đó, chuyến thăm Thụy Điển của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân (10-13/11/2024) đã thống nhất chủ trương nâng cấp quan hệ hai nước thành Đối tác chiến lược ngành trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Đại sứ quán Việt Nam và Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển làm việc với đại diện Tập đoàn H&M
Cải cách hành chính mạnh mẽ, tinh gọn bộ máy, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ đang giúp Việt Nam trở nên hấp dẫn hơn trong mắt nhà đầu tư, trong đó có các doanh nghiệp Thụy Điển.
Đại sứ Trần Văn Tuấn chủ trì buổi họp giữa Ủy ban ASEAN tại Stockholm và Lãnh đạo Cơ quan Business Sweden về việc thúc đẩy hợp tác thương mại Thụy Điển - ASEAN (tháng 4/2025)
Đại sứ quán Việt Nam tại Thụy Điển đã có hoạt động gì để kết nối doanh nghiệp và thúc đẩy đầu tư - thương mại song phương?
Thời gian qua, Đại sứ quán Việt Nam tại Thụy Điển đã tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng hai nước nhằm tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp Thụy Điển đầu tư vào Việt Nam và thúc đẩy thương mại song phương. Đại sứ quán thường xuyên kết nối doanh nghiệp hai bên, tổ chức các hoạt động xúc tiến, quảng bá môi trường đầu tư - kinh doanh của Việt Nam.
Nổi bật, Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Thụy Điển tổ chức tháng 9/2024 tại Stockholm đã thu hút gần 100 đại biểu là chính giới và doanh nghiệp Thụy Điển tham dự. Trước đó, tháng 3/2024, Đại sứ quán đã hỗ trợ kết nối đoàn 100 doanh nghiệp lớn Bắc Âu (trong đó khoảng 40% đến từ Thụy Điển) sang Việt Nam tìm kiếm cơ hội đầu tư.
Về hạ tầng kết nối, Đại sứ quán đã tích cực vận động và hỗ trợ thiết lập các tuyến giao thương trực tiếp. Quý I/2025, tuyến vận tải biển trực tiếp giữa Cảng Gothenburg (Thụy Điển) và Cảng Vũng Tàu (Việt Nam) do Công ty MSC khai thác đã chính thức được công bố, góp phần giảm chi phí logistics và rút ngắn thời gian giao thương.
Thời gian tới, Đại sứ quán sẽ tiếp tục đẩy mạnh hợp tác đầu tư -thương mại, tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên như: Chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng, đô thị thông minh, bảo vệ môi trường, đồng thời hỗ trợ mở rộng xuất nhập khẩu hàng hóa.
Một nhiệm vụ quan trọng khác là vận động Thụy Điển mở cửa hơn nữa cho lao động chất lượng cao của Việt Nam, đặc biệt trong các ngành: Công nghệ thông tin, xây dựng, nông nghiệp, y tế, và chăm sóc người cao tuổi - những lĩnh vực Thụy Điển đang có nhu cầu cao và Việt Nam có tiềm năng cung ứng.
Theo ông, thách thức lớn nhất hiện nay trong thu hút đầu tư từ Thụy Điển là gì và đâu là giải pháp từ phía Chính phủ Việt Nam?
Tính đến tháng 12/2024, Thụy Điển có 111 dự án đầu tư còn hiệu lực tại Việt Nam, tổng vốn đăng ký 743,39 triệu USD, đứng thứ 29/147 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Ở chiều ngược lại, Việt Nam có một dự án đầu tư tại Thụy Điển với tổng vốn khoảng 5,2 triệu USD. Đây là con số còn khiêm tốn nếu so với quan hệ hữu nghị truyền thống và tiềm năng hai nền kinh tế.
Một số rào cản hiện hữu có thể kể đến là: Khoảng cách địa lý xa, chưa có đường bay thẳng, khác biệt văn hóa và môi trường kinh doanh. Tuy nhiên, theo tôi, thách thức lớn nhất chính là biến động kinh tế toàn cầu hiện nay gây tâm lý thận trọng, làm suy giảm dòng vốn đầu tư quốc tế, trong đó có dòng vốn từ Thụy Điển vào Việt Nam.
Chính phủ Việt Nam đang nỗ lực đàm phán, ứng phó với các bất ổn kinh tế - thương mại toàn cầu, đặc biệt trong lĩnh vực thuế quan, để giữ vững sức hấp dẫn của thị trường. Tuy nhiên, để tạo đột phá, các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường quảng bá về tiềm năng hợp tác trong các lĩnh vực Thụy Điển quan tâm như chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo; đồng thời tháo gỡ các rào cản về thủ tục, cơ chế chính sách và đẩy nhanh kết nối hạ tầng giữa hai nước. Với nền tảng chính trị thuận lợi và quyết tâm từ cả hai phía, tôi tin tưởng quan hệ hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư giữa Việt Nam và Thụy Điển sẽ có bước phát triển đột phá trong thời gian tới.
Trân trọng cảm ơn ông!
Thu Huyền (Vietnam Business Forum)
